พิชิตข้อเข่าเสื่อมด้วยการออกกำลังกาย

ข้อเข่าเสื่อมคืออะไร???

          โรคข้อเข่าเสื่อม เกิดจากการที่กระดูกอ่อนซึ่งทำหน้าที่ปกป้องและดูดซับแรงกระแทกภายในข้อเข่ามีการสึกหรอและเสื่อมสภาพลง หากกระดูกอ่อนนี้เสียหายเป็นพื้นที่กว้าง กระดูกในข้อเข่าจะเสียดสีกันเอง ทำให้เกิดการอักเสบและมีอาการปวด โดยทั่วไปหากเกิดจากการเสื่อมของข้อมักจะเริ่มจากข้อเข่าด้านในก่อน เมื่อมีการสึกเพิ่มขึ้นจึงเสื่อมทั้ง 3 ข้อย่อยคือ ผิวข้อด้านใน ผิวข้อด้านนอก และผิวข้อด้านหลังกระดูกสะบ้า

สาเหตุของโรคข้อเข่าเสื่อม

• พันธุกรรมและความผิดปกติแต่กำเนิดบางชนิด เช่น ขาหรือเข่าผิดรูป
• อายุและเพศ โดยเมื่ออายุมากขึ้น ความสามารถในการซ่อมแซมตัวเองของกระดูกอ่อนก็ลดลง นอกจากนี้ ผู้หญิงที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไปจะมีแนวโน้มของการเกิดข้อเข่าเสื่อมได้มากกว่าผู้ชายที่อายุเท่ากัน
• น้ำหนักตัวมาก ( BMI มากกว่า 23 กก./ม.²)
• ประวัติการบาดเจ็บที่ข้อเข่า ซึ่งส่งผลให้มีโอกาสเกิดข้อเข่าเสื่อมได้สูง โดยอาจเป็นผลจาก
• การบาดเจ็บ โดยถึงแม้ร่างกายจะมีการซ่อมแซมตัวเองหลังการบาดเจ็บ โครงสร้างข้อเข่าก็อาจไม่แข็งแรงเหมือนเดิม
• ได้รับการรักษาไม่ถูกต้อง
• การใช้ข้อเข่าหักโหมซ้ำๆ หรือท่าทางบางอย่างที่ต้องงอเข่ามากเกินไป เช่น การคุกเข่า หรือนั่งยองๆ ซึ่งทำให้เข่าต้องรับแรงกดสูงกว่าปกติเป็นเวลานานหรือบ่อยครั้ง
• โรคไขข้ออักเสบ เช่น รูมาตอยด์ เกาท์ ส่งผลให้กระดูกอ่อนถูกทำลายจนกระทั่งหมดไป ทำให้เกิดอาการปวดและข้อติดแข็งตามมา

การวินิจฉัยโรคข้อเข่าเสื่อม

• การซักประวัติอาการและการเจ็บป่วย และตรวจร่างกาย
• การเอกซเรย์
• การเจาะเลือด
• การตรวจเพิ่มเติมอื่นๆ เพื่อดูโครงสร้างของข้อเข่า เช่น การตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า การสแกนด้วยคอมพิวเตอร์

การรักษาโรคข้อเข่าเสื่อม

• การรักษาที่ไม่ใช่การผ่าตัด ช่วยบรรเทาอาการปวดและช่วยให้เข่าเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น ได้แก่
• ปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้ชีวิต ได้แก่ รับประทานอาหารที่เหมาะสมเพื่อควบคุมน้ำหนักตัว ออกกำลังกายชนิดส่งแรงกระแทกข้อเข่าน้อยเป็นประจำ เช่น ว่ายน้ำ ขี่จักรยาน เดิน เพื่อส่งเสริมให้ข้อเข่าแข็งแรงขึ้น
• ลดน้ำหนักหากมีน้ำหนักตัวมากเกินไป เพื่อลดแรงกดบนข้อเข่า
• รับประทานยาแก้ปวดและยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์
• การฝึกกล้ามเนื้อต้นขาและ กายภาพบำบัด
• การรักษาด้วยการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม
• การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมด้านเดียว (Unicompartmental Knee Replacement: UKR)
• การผ่าตัดด้วยวิธีมาตรฐาน
• การผ่าตัดข้อเข่าเทียมด้านเดียว ชนิด Oxford
• การผ่าตัดโดยใช้แขนกลหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด (MAKOplasty)
• การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมทั้งข้อ (Total Knee Replacement: TKR)
• การผ่าตัดด้วยวิธีมาตรฐาน
• การผ่าตัดด้วยการใช้คอมพิวเตอร์นำวิถี
• การผ่าตัดโดยใช้แขนกลหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด (MAKOplasty) – กำลังอยู่ระหว่างการพัฒนา

การออกกำลังกายด้วยตนเองพิชิตข้อเข่าเสื่อม

ท่าที่ 1 นอนหงายเอาหมอนเล็กๆ หรือม้วนผ้าขนหนูรองใต้เข่า เกร็งสะบ้า เหยียดเข่าตึง คล้ายการเกร็งกดเข่าลงชิดหมอน ทำค้างไว้ 10 วินาที

(ท่านี้เป็นท่าพื้นฐาน ทำได้ง่าย สามารถทำได้แม้มีอาการปวดเข่า)

ท่าที่ 2 นั่งและยกขาวางบนเก้าอี้ พยายามเหยียดเข่าตรงโดยการเกร็งลูกสะบ้าทำค้างไว้ 10 วินาที หรือเท่าที่ทำได้ ทำซ้ำข้างละ 10 ครั้ง (ท่านี้เหมาะสำหรับผู้ที่ยังมีอาการปวดเข่า)

ท่าที่ 3 นั่งไขว้ขา โดยขาด้านบนกดลงและขาด้านล่างเหยียดขึ้น เกร็งค้างไว้ 10 วินาทีและสลับข้างเช่นกัน  (ท่านี้ช่วยให้กล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้าและหลังแข็งแรงขึ้น)

ท่าที่ 4 ยืนเกาะพนักพิงเก้าอี้ เตะขาไปทางด้านหลังช้า ๆ 10 ครั้งและสลับข้าง 
(ท่านี้ช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อที่ใช้ในการเหยียดสะโพก)

ท่าที่ 5 ยืนจับพนักพิงเก้าอี้ กางขาออกเล็กน้อย ย่อตัวลงช้าๆ ให้ข้อเข่าไม่เลยปลายเท้า เท่าที่ทำได้ จากนั้นเหยียดตัวขึ้น ทำซ้ำ 10 ครั้ง